Walnotenolie
Walnootolie gemaakt door een bende krakken.
Notenkrakken dat zijn mensen die streven naar een samenleving waar iedereen de beste versie van zichzelf kan zijn. Of je nu noten binnenbracht, de olie kocht of gaat smullen van een heerlijk notenrecept bij de buren, … jij bent ook een krak!
De oproep van de coöperatie Cera om walnoten te rapen en te schenken aan de Notenkrakkencampagne kende voor het derde jaar op rij een groot succes. In de meer dan 100 inzamelpunten in het hele land werden samen meer dan 8.000 kilo noten binnengebracht. Deze noten zorgen voor vele uren zinvol werk voor de meer dan 1000 mensen met een beperking die in sociale ateliers de noten kraken en ze betekenen extra inkomsten voor de ateliers zelf.
De nieuwe lichting walnootolie wordt in de tweede helft van 2024 verwacht bij de start van de nieuwe Notenkrakkencampagne.
Een dikke merci aan alle krakken!
Beleef de herfstsfeer in Park Bokrijk tijdens het Notenkrakkenfeest. Daar belooft het voor de ganse familie een onvergetelijke dag te worden, vol fijne activiteiten voor jong en oud en volledig in het thema van noten. Geniet van dit alles tegen een scherpe vennotenprijs.
Waarvoor kan je walnootolie eigenlijk gebruiken? Het is een vraag die we wel vaker krijgen. Een oproep naar onze vennoten leverde meer dan 100 recepten op! De lekkerste inzendingen brachten we samen in het Notenkrakkenreceptenboek.
Wim Ballieu, bekende TV-kok en chef van Balls & Glory, was voorzitter van de jury en is zelf ook enthousiast over de Notenkrakkenolie. Hij tovert er Luikse balletjes met witloofstoemp en walnootolie mee op tafel.
37 graden is een coöperatie die de brug slaat tussen tussen zorg, creatie en de consument. Zij zorgen voor de verbinding tussen alle Notenkrakken: de vennoten van Cera, de zorgateliers en de perser.
Lees meer over deze warme verbinders
Er zijn dit jaar inderdaad heel veel zwarte noten. We hebben namelijk te maken met verschillende ziektes ten gevolge van zowel een bacterie, een schimmel en een boorvlieg.
De infectie met de Xanthomonasbacterie gebeurt meestal rond de bloei van notenbomen, zeker bij nat en koud weer. Dit was precies het weer dat we in voorjaar van 2023 hadden; bovendien hadden veel bomen last van lentenachtvorst waardoor ze extra gevoelig waren voor deze bacterie.
Een andere oorzaak van zwarte noten is een schimmelziekte namelijk de bladvalziekte (marsonina of gnomonia) die zich later op het seizoen manifesteert.
Verder is er dit jaar heel veel schade door een exoot namelijk de walnootboorvlieg. Deze vlieg legt haar eitjes in de bolster van noten vanaf ongeveer half augustus. Uit deze eitjes komen larven die heel de bolster tot prut herleiden, waarna ook de noot waardeloos wordt.
Er zijn inderdaad rassen die het beter doen. Vooral het ras broadview is duidelijk minder gevoelig. Het nadeel van dit ras dat noten eerder klein zijn en noot bitterder smaakt. Na bewaren verdwijnt evenwel de bittere smaak.
Ook laat uitlopende rassen zijn door de band genomen minder gevoelig voor vooral de bakterieziekte . Waarschijnlijk omdat de weersomstandigheden later op het seizoen minder gunstig zijn voor de bakterie.
Er loopt momenteel een onderzoek naar laat uitlopende rassen.
Er zijn ook rassen die extra gevoelig zijn. Vooral de hele dikke noten, de zogenaamde paardennoten zijn niet alleen geliefd bij het grote publiek, maar ook door de walnootboorvlieg
De bakterieziekte is vooral het gevolg van slechte weersomstandigheden in het voorjaar, en is dus niet jaarlijks weerkerend. Zorgen voor een goede bodemstructuur kan wel helpen doordat de boom dan minder stress kan hebben.
Wat betreft de walnootboorvlieg ligt het moeilijker. De larven in afgevallen noten verpoppen in de grond. In de zomer komen de volwassen vliegen uit de poppen en kunnen dan opnieuw voor schade zorgen.
Een probleem met zulke exoten is dat ze weinig natuurlijke vijanden hebben. Landbouwproducten worden in Europa en in de wereld rond getransporteerd en exoten reizen dan mee. Dit is niet alleen schadelijk voor de landbouw, maar ook voor de natuur (denk bv. aan de buxusmot, de Aziatische hoornaar, de kastanjeziekte, de essenziekten, maar ook aan bv. de Japanse duizendknoop en zovele anderen).
In de eerste plaats is de standplaats belangrijk: op deze plaats moet voldoende lucht en licht zijn, met ander woorden, de toekomstige boom moet voldoende snel kunnen opdrogen na regen. Verder is het belangrijk dat de bodem een goede structuur heeft, geen storende lagen heeft en niet te nat is.
Meer info krijg je op de Walnotendag op 12/11/2023 te Emblem, Emblemse weg79, vanaf 13u voor partikulieren.
Verder voor wie zich in de teelt wil verdiepen is er een nieuw boek verschenen, met name: 'De teelt van walnoten', een kanjer van 440 bladzijden, die ook op de Walnotendag te koop wordtaangeboden.
Walnoten raap je het best elke dag of om de andere dag. Je plukt ze niet van de bomen maar wacht tot ze gevallen zijn, anders beschadig je de boom. Was meteen het vettige laagje eraf en laat ze drogen in de zon of op een luchtige plek. Als je ze in kistjes legt, dan best niet in meer dan twee lagen.
In dit filmpje legt Frédéric Lerouge uit hoe je het beste noten raapt.
Je mag noten rapen van bomen die op openbaar domein staan zoals parken en lanen. Je mag geen noten rapen in een bos. Meer info vind je op deze website:
Het is voor ons en de voedselveiligheid wel belangrijk dat we weten waar de noten vandaan komen. Als je de noten binnenbrengt, vragen we naar je adres. Als je niet in je eigen tuin raapt, zorg er dan voor dat je ook het adres van de boom opgeeft wanneer je de noten binnenbrengt.
Van 20 oktober tot 11 november kan dat in de meewerkende ateliers. Raadpleeg het kaartje met de inzamelunten. Daar vind je de plaatsen, data en uren dat je je noten kunt afgeven.
We werken al met heel veel ateliers samen in heel het land, en daar zijn we super trots op! Ken of ben je een sociaal atelier en wil je nog samenwerken, laat het dan weten aan kim@37graden.be We bekijken samen of het mogelijk is om samen te werken in functie van wat er nodig is en kan. Samen zijn we sterker!
De ateliers worden betaald om de noten te kraken, maar ook voor allerlei andere taken zoals etiketten kleven, keramieken schaaltjes maken en verpakkingsdozen plooien.. De verkoopmarge van de olie is ook voor hen. Een van de hoofddoelstellingen van dit project is waardevol werk bezorgen aan mensen in sociale ateliers. Een plezant werk dat geld oplevert om de werking van het atelier verder te optimaliseren. Hoe meer noten, hoe meer vreugd en geld voor de ateliers dus!
We laten niets verloren gaan, ook niet de notenschillen! We zoeken momenteel nog volop uit welke toepassingen er zijn met notenschillen (bodembedekker, pellets, pigment om te schilderen, …).
Heb jij een tip of wil je experimenteren? Laat het ons weten via koen@37graden.eu
De kostprijs van een flesje notenolie bestaat uit verschillende componenten:
Bij de Cera-Notenkrakkenolie wordt zoveel mogelijk werk gedaan door mensen in de sociale ateliers, namelijk noten kraken, maar ook etiketten plakken, raappakketten samenstellen, keramieken schaaltjes maken , …. De ateliers krijgen hiervoor een faire vergoeding.
De perser krijgt ook een beperkte som per flesje. Dat is hetzelfde bedrag als wanneer hij voor anderen notenolie perst.
De overige kosten zoals communicatie en de organisatie van het hele project draagt Cera. Cera investeert in dit project en wil er zo voor zorgen dat we samen kunnen leren en het project uiteindelijk zelfstandig kan bestaan.
Ja. We zorgen ervoor dat we conform de vereisten van het FAVV (Federaal Agentschap voor Veiligheid van de Voedselketen) werken, in elke stap van het proces. Daarom is het zo belangrijk dat de noten die je raapt goed proper gemaakt en bewaard worden voor je ze binnenbrengt. Onze partner 37 graden ondersteunt en coacht de ateliers inzake voedselveiligheid. We werken samen met een professionele perser die ook aan alle FAVV-reglementering voldoet en de nodige testen uitvoert.
Ben je niet vertrouwd met koken met noten en notenolie? Geen zorgen, in onze community van 400.000 vennoten weet er altijd wel iemand raad. Wij vroegen inspiratie aan onze vennoten,een jury van chefs, selecteerde daaruit hun favoriete recepten. Het resultaat vind je in het kookboek in de Box Vol Smaak.
Laat je ook inspireren door Wim Ballieu, jurylid en chef van Balls ’n Glory. Bekijk zijn recept voor Luikse balletjes met walnoten-witloofstoemp.