Coöperatie LIVEZ zet in op zorgzame buurten

Want ook al is De Wingerd een inspirerend voorbeeld van dementievriendelijke zorg, toch botst Vanwezer elke dag op de limieten van residentiële ouderenzorg: “We trekken mensen weg uit hun woonomgeving en geven ze hier gespecialiseerde zorg. Vervolgens trekken we dat netwerk van buren, familie, vrienden en oud-collega’s terug naar onze afgelegen instelling. We proberen heel hard om geen instituut te zijn, maar we zijn het wel. LIVEZ rekent we af met die systeemfout en wil een nieuw zorgmodel installeren.”

“Ons huidig zorgsysteem is aan het instorten. Vroeger zorgden kinderen zo goed en zo kwaad mogelijk voor hun hoogbejaarde en zorgafhankelijke ouders. Vandaag verhuizen we hen naar woonzorgcentra of leggen we hun lot in handen van thuisverpleegkundigen. Maar mensen vinden het niet fijn om verzorgd te worden door onbekende handen of in onbestemde kamers te wonen. Hoe meer zorgbehoevend mensen zijn, hoe groter de kans dat we ze sociaal en territoriaal uitsluiten. We compenseren dat door mensen te omringen met zo veel mogelijk professionele zorg. Daar zitten we op een doodlopend spoor: de werkdruk is hoog, de verwachtingen van zorgvragers blijven onbeantwoord. We moeten een nieuw model op tafel leggen dat de zorg teruggeeft aan de gemeenschap. Terecht zetten we de voorbije vijftig jaar sterk in op professionalisering van zorg, maar die slinger is doorgeslagen.”

“Vanuit LIVEZ zijn we ervan overtuigd dat zorgzame buurten het toekomstmodel zijn. Maar we geven er wel een eigen invulling aan: het is niet de bedoeling dat zorgzame buurten ten dienste staan van een traditioneel zorgmodel dat tot op de draad versleten is. Er is een radicale omslag nodig waarbij professionele zorg transformeert en zich ten dienste stelt van de zorgzame buurt.”

“Participatie blijft vandaag nog te vaak slappe koffie. Vaak zijn het de managers en kwaliteitscoördinatoren die luisteren en beslissen wat ze met de inbreng van bewoners of cliënten gaan doen. Die machtsverhoudingen moeten we omkeren.

Cera hielp ons om LIVEZ uit te werken als een zorgcoöperatie in de buurt. De bewoners zijn de eigenaars: ze beslissen zelf hoe ze dit model realiseren, bijvoorbeeld door zelf een coördinator aan te stellen. Zij beslissen welke zorg ze zelf leveren en welke zorg ze inkopen. Ze zullen zelf knopen doorhakken rond welke zorgzwaarte deze buurt straks aankan.”