“65% van de kleine landbouwbedrijven verdwijnt”

De evolutie naar een landbouwsector met een daling van kleinere bedrijven en een toename van grotere bedrijven is al vrij lang bezig. “Als je de statistieken bekijkt zie je in de voorbije 40 jaar dat het aantal bedrijven afneemt, maar de hectares landbouwareaal niet”, duidt professor landbouweconomie aan de Universiteit Gent, Xavier Gellynck.

En die beweging versnelt steeds. Een versnelling die zo rap gaat dat Gellynck ervan uitgaat dat zeker 65 procent van de landbouwbedrijven verdwenen zal zijn binnen 15 jaar. Het merendeel zal volgens de landbouweconoom overgenomen worden door sectorgenoten, waardoor de landbouwbedrijven veel groter zullen worden dan we ze vandaag kennen.

De oorzaak van de versnelling heeft deels te maken met de overnameproblematiek waarbij veel oude boeren geen opvolgers vinden. Maar ook: “De investeringen die landbouwbedrijven op de dag van vandaag moeten doen op vlak van onder andere milieutechnologie en precisielandbouw, zijn pas mogelijk als het bedrijf over een schaal beschikt die de investering kan terugverdienen”, duidt Gellynck de problematiek die ook niet-starters hebben.

Ook de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KAVB) schrijft in haar recent verschenen stikstofrapport dat er op termijn “minder, maar grotere en meer geïndustrialiseerde boerderijen” zullen zijn. “Dit hoeft geen negatieve ontwikkeling te zijn, omdat hierdoor meer kan worden geïnvesteerd in faciliteiten en apparatuur, betere arbeidsomstandigheden en een betere balans tussen werk en privéleven voor de mensen die er zijn tewerkgesteld”, schrijft de academie.

Groeien kan ook door samenwerkingen en coöperaties op te zetten. Volgens Gellynck zit in dit laatste nog een vorm met veel potentieel: de samenwerking van bedrijven op productieniveau. “Veel coöperaties zijn opgericht in de toeleverende of afnemende sectoren zoals veilingen of melkfabrieken”, duidt hij. “Dat heeft mij altijd een beetje verwonderd, omdat je normaal gezien investeert in iets waar je zelf al veel van afweet. In de shift naar steeds grotere bedrijven, is dat zeker een piste die nog bewandeld zou kunnen worden. Waarom zou een zaakvoerder van een melkveebedrijf met 1.500 koeien het allemaal alleen moeten doen en de risico’s alleen moeten dragen?” 

Gellynck is zich heel bewust van de diverse uitdagingen die deze schaalvergroting met zich meebrengt.

Bron: vilt.be