Code voor goed bestuur

Coöperaties zijn doelgedreven ondernemingen die ten dienste staan van hun gebruikers. De onderneming is eigendom van het collectief en de zeggenschap is democratisch verdeeld.

Goed bestuur wordt de laatste jaren in toenemende mate beschouwd als een belangrijke factor in het bedrijfssucces, over sectoren en ondernemingsvormen heen. De aanleiding was o.a. enkele bedrijfsschandalen, de financiële crisis, … Een code voor goed bestuur heeft de ambitie om een set aan aanbevelingen op vlak van de structuur van beslissingsorganen en gedrag van haar leden te verzamelen, gebaseerd op ‘good practices’. Een code wordt opgezet om het signaal te geven dat er belang wordt gehecht aan goed bestuur, om vrijwillig als sector een engagement uit te spreken, om aanvullend op wetgeving de bakens te verzetten en aan zelfregulering te doen, om andere bedrijven te inspireren, …

Gekende codes in België zijn: voor beursgenoteerde ondernemingen de Code Lippens (2004) en voor niet-beursgenoteerde bedrijven de Code Buysse (2005).

Als democratische, doelgedreven onderneming hebben coöperaties belang bij een eigen code omdat het een specifiek bestuursmodel teweeg brengt (vennotenbasis in de Algemene Vergadering, bestuurders die ook gebruikers zijn, …).

In 2006 nam het Overlegplatform van de land- en tuinbouwcoöperaties het initiatief om een code te ontwikkelen gericht op coöperaties. De betrokken coöperaties waren voornamelijk eerder grote ondernemingencoöperaties. Deze code bevat 49 aanbevelingen en aanvullende richtlijnen met betrekking tot (1) de algemene vergadering, (2) de raad van bestuur, (3) het uitvoerend management, en (4) de relatie van de coöperatieve vennootschap met externe partijen.

In Nederland werd recent de Code herwerkt. De Code bevat geen uitgebreide (afvink)lijst meer met ge- en verboden maar is gebaseerd op coöperatieve principes (collectief ondernemerschap, collectiviteit en wederkerigheid en ledenbetrokkenheid) die nader geconcretiseerd worden in een beperkt aantal voorschriften. Deze Voorschriften bevatten gedragsregels of nadere bepalingen die een concretere toepassing van het Principe beschrijven. De Code 2019 beoogt het gesprek te stimuleren bij de coöperaties onderling en bij de coöperatie intern. Meer info op: https://www.cooperatie.nl/informatie/cooperatie-code/

Bronnen:

Code voor deugdelijk bestuur van coöperaties, een initiatief van het Overlegplatform van de land- en tuinbouwcoöperaties m.m.v. nv Corgo (2007)
Coöperatie code voor coöperatieve ondernemingen, NCR (september 2019)