Een robot die in 48 uur een huis metst waar vele ‘menselijke metsers’ weken over doen? Een robot die asperges steekt, het oudste ambacht van Vlaanderen?
Het zijn geen lichtzinnige toekomstvoorspellingen voor 2050. Het is vandaag al de realiteit. Neem nu AirBnB: wie had tien jaar geleden kunnen denken die een robuuste sector, zoals de hotelbusiness, zou omverwerpen?
“Er zijn inderdaad – snelle – ontwikkelingen in onze economie en arbeidsmarkt. Maar ik ben 52 en heb dit al zo vaak meegemaakt". Prof. Dr Luc Sels was duidelijk. Er gaan inderdaad jobs verdwijnen – hoogste kans voor scheidsrechters, u bent gewaarschuwd, maar er zullen er ook bij komen. Ook Johan Van Gompel, senior economist bij de KBC Groep had dit al aangetoond met enkele trends, facts en figures over onze economie en arbeidsmarkt richting 2050. Wel zullen veel jobs een nieuwe invulling krijgen en is continu levenslang leren nog meer dan ooit aan de orde.
Luc Sels: “Het probleem van digitalisering is niet het verdwijnen van jobs, maar wel de toenemende ongelijkheid. We staan meer dan ooit voor heel uitdagende herverdelings- en solidariteitsvraagstukken”.
Hij lichtte verder vijf grote veranderingen voor onze arbeidsmarkt tegen 2050 toe:
-
individualisering en flexicurity
-
‘gig-economie’: precaire statuten, zoals soms bij sommige freelancers
-
Uberisering: werken voor platforms
-
deeleconomie
-
polygame arbeidsrelaties
Op elk van deze – en meer veranderingen – kan het coöperatieve model een deel van het antwoord zijn. Een deel, want diverse ondernemingsmodellen hebben hun waarde. Maar de coöperatie dus ook. Zeker omdat er 4 diverse types zijn die elk hun meerwaarde en rol kunnen hebben voor onze maatschappij en economie. En misschien nog meer in 2050:
- Leiden evoluties zoals het convergeren van het werknemer en zelfstandige statuut, en het autonomer worden van medewerkers niet tot meer werkerscoöperaties?
- Worden de uitdagingen voor freelancers, ondernemers en ondernemingen niet zo groot, dat ze zich verenigen in ondernemingencoöperaties?
- Gaan nog meer burgers maatschappelijke uitdagingen bekampen via een burger- of consumentencoöperatie?
- Of gaan we de potentiele – economische - conflicten tussen diverse stakeholders in een keten overbruggen in een multistakeholdercoöperatie?
Dat stelde Hannes Hollebecq, adviseur coöperatief ondernemen bij Cera.
Luc Sels beaamde dit. En hij voegde er nog fijntjes aan toe dat hij niet begrijpt hoe sommige (macro-)economen die evidence based werken, zonder meer stellen dat ze niet ‘geloven’ in coöperaties. Velen kennen niet eens de vier types. Als arbeidsmarktspecialist ziet hij vooral een rol weggelegd voor freelancers die zich verenigen in een (ondernemingen-)coöperatie. Hij gaf daarbij het voorbeeld van Smart. En Thuisverpleging Meerdael, een werkerscoöperatie.
Cera, en haar dienstverlening coöperatief ondernemen, en het Kenniscentrum Coöperatief Ondernemen zullen er in elk geval samen aan blijven werken. Dat beloofde ook Franky Depickere, gedelegeerd bestuurder van Cera.
Hoe zien onze economie en arbeidsmarkt eruit in 2050? Iedereen freelancer? In een coöperatie?
In 2050 kennen we de antwoorden.
Bij de vorige Horizon 2050-lezing in november 2018 hadden we onze Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck te gast. Hij had het over wonen in 2050. En vooral, over het belang van coöperatieve woonmodellen. Hij reikte toen de hand naar Cera om er mee onze schouders onder te zetten.
En kijk, we organiseerden intussen een Coop Explore met 100 stakeholders over coöperatieve woonmodellen en in het najaar van 2019 trekken we naar Zürich, de bakermat van de ‘wooncoöperaties’, waar we relevante modellen verkennen. En begeleiden we de coöperatie wooncoop, waarvoor de interesse enorm is.
Dus, wie weet wat gebeurt er na vandaag …
Meer freelancers en andere ondernemers die zich verenigen in ondernemingencoöperaties? Of meer bedrijfsoverdracht van bestaande ondernemingen richting werkerscoöperaties? Of net meer ‘platformcoops’ in handen van burger- of multistakeholdercoöperaties? Let’s wait and see …
Bekijk de presentaties van de sprekers
Of herbeleef deze lezing integraal via deze skype-opname.
Waarom Luc Sels?
We hadden drie heel goede redenen om hem uit te nodigen.
-
Hij is als hoogleraar verbonden aan de Onderzoeksgroep Work and Organisation Studies, van de faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen van de KU Leuven. En hij is directeur van het Steunpunt Werk, het Onderzoekscentrum voor Arbeidsmarktmonitoring.
-
Hij is ook medeauteur van een rapport uit 2018 over de toekomst van onze arbeidsmarkt in 2050, een opdracht van de Vlaamse Regering.
-
En bovendien is hij de enthousiaste medeoprichter en promotor van het Kenniscentrum Coöperatief Ondernemen binnen de KU Leuven in partnerschap met Cera en Boerenbond, dat officieel werd opgericht in 2015. Dit centrum heeft 2 opdrachten: inzetten op academisch onderzoek en onderwijs naar coöperatief ondernemen. Eind 2016 werd het Kenniscentrum uit de grond gestampt door de coördinator Frédéric Dufays. Met groot succes trouwens: onder meer door de recente goedkeuring van een SBO-project gaan er eind dit jaar niet minder dan 10 onderzoekers aan de slag. En startte in 2018 zowel een bachelorvak als een postgraduaat coöperatief ondernemen.
Over Horizon 2050, een reeks lezingen over maatschappelijk relevante thema’s
Als samenleving staan we voor uiteenlopende uitdagingen inzake milieu, demografie, geopolitieke stabiliteit, economische ontwikkeling, sociale ongelijkheid, Noord-Zuidrelaties. Als belangrijke maatschappelijke actoren willen Cera en KBC deze thema’s vanuit een objectieve, ongebonden, en wetenschappelijk verantwoorde invalshoek doorgronden. De lezingenreeks ‘Horizon 2050’ draagt bij tot het maatschappelijke debat en deelt inspirerende inzichten en kennis met een brede groep van stakeholders. ‘Horizon 2050’ staat synoniem voor een reeks compacte lezingen, die tijdens de middag informatie, dialoog, netwerking en een lichte lunch combineren.
Samen richten we onze blik op Horizon 2050.
www.horizon2050.be
Een initiatief van KBC en Cera
